ความเป็นมาการจัดตั้งกองทุนฯ
เพื่อเป็นการสร้างหลักประกันสุขภาพให้กับประชาชนทุกคนในพื้นที่ โดยส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วมตามความพร้อม ความเหมาะสมและความต้องการของประชาชนในท้องถิ่น จึงสมควรกำหนดหลักเกณฑ์เพื่อให้ อบต.และเทศบาลเป็นผู้ดำเนินงาน และบริหารจัดการกองทุนฯ ที่เกี่ยวกับการสร้างสุขภาพ การป้องกันโรค การฟื้นฟูและการรักษาพยาบาลระดับปฐมภูมิเชิงรุกในพื้นที่ได้อย่างทั่วถึงและจำเป็นต่อสุขภาพและการดำรงชีวิต
ในการจัดตั้งกองทุนฯ ได้มีการกำหนดเป้าหมายร่วมกันระหว่างสปสช. กระทรวงสาธารณสุข กระทรวง
มหาดไทย กระทรวงการพัฒนาสังคมและคามมั่นคงของมนุษย์ สมาคมองค์การบริหารส่วนจังหวัดแห่งประเทศไทย สมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย และสมาคมองค์การบริหารส่วนตำบลแห่งประเทศไทย
ระยะที่ 1 พ.ศ. 2549 -2550 อบต.หรือเทศบาลนำร่อง
ระยะที่ 2 พ.ศ. 2551 -2552 อบต.หรือเทศบาลที่มีความพร้อม
ระยะที่ 3 ตั้งแต่ พ.ศ. 2553 เป็นต้นไป อบต.หรือเทศบาลที่ผ่านการประเมิน